Our musical journey tries to retain a distant echo of an entire world
of sounds, music and words. Through these Yiddish lullabies, children's rhymes and songs you might receive a glimpse of the childhood world,
how it used to be in the Jewish Atlantis.
Available at https://www.iemj.org/en/product/tsigele-migele/
From the AlbumTsigele-Migele:
Recording, mix and mastering: lLAN JAIMOVICH
Edited by RUTH LEVIN
Translations
Tsigele-Migele ציגעלע-מיגעלע Цигеле-Мигеле ציגלֶהֶ-מיגֶלהֶ
Many thanks to Hanna Yaffe @ Batya Fonda
for their help with the English translations
1. Clap clap your hands
Clap your hands, wiggle your thumb,
Shoes from Daddy, socks from Mum,
Off to cheider you will run,
Learning Torah will be fun!
Happily you’ll study and pray,
Learning a few lines every day,
Mummy and Daddy will be so proud
To hear their little boy read aloud.
Clap your hands, wiggle your thumb,
Shoes from Daddy, socks from Mum,
Listen as little Leibele speaks,
Look at Leibele’s rosy cheeks!
2. A family A Finger Game
This is the father – nice and kind.
This is the mother –also nice and kind.
This is the brother – tall and strong,
This is the sister – holding a doll.
And the little one’s a blessing –
a brokhe!
That’s a whole family – a mishpokhe!
3. Beneath Yankele’s cradle
Beneath Yankele’s cradle
stands a little white goat.
The little goat went off to trade
in raisins and almonds.
Almonds and raisins are very sweet,
My child will be healthy and fresh.
Health is the best of all goods,
My child will study Torah
and write learned books.
God willing he will grow up
to be a good and pious Jew.
4. Little Shmulik
Text: R. Tzorfat
Мusic: F. Wideman
Little Ron all alone
travels far away from home.
He is big, brave and quick
with his walking stick.
But his mama cries and groans
And to little Ron she moans:
“My dear son, drop a line,
and have lots of fun”.
Little Ron is in Bonn,
At the movies all alone!
But he’s glum: “Oh, how come?
Not without my mom!”
So he grabs his walking cane,
And he jumps back on the train,
Oh, what bliss! Did he miss
Mama’s tender kiss!
5. Snail, snail
Lazy snail, who disappears,
Stick out your four tiny ears,
‘cause if not, I’ll break your teeth.
Mother-of-pearl, show me your ears,
If you’ll have a baby,
the rye will be high.
6. Bird’s Nest
Text: H.N. Bialik
Мusic: I. Edel
Among the trees
Is a bird's nest,
And in the nest
Her three eggs rest.
And in each egg –
Hush, you'll be heard! –
There lies asleep
A baby bird.
7. A fairy tale
Text: B.I. Bialostotzki
Мusic: B. Gelbart
In the sky a cloud is floating,
A small and playful cloud...
Yes a cloud, not a cloud –
This is just a fairy tale
Аbout a white kid by a cradle.
You are my playful cloud.
From the sky, the rain is dripping,
The day comes to an end ...
Does it drip or does it not –
This is just a fairy tale
Аbout a white kid by a cradle.
You are my little rain.
In the field, an ear of rye
is sleeping now, lyu-lyu …
A little ear of rye or not –
This is just a fairy tale
Аbout white kid by a cradle.
Мy ear of rye, it’s you.
And there is the baby-mill,
Four little wings – zhu, zhu…
A baby-mill, or not a mill –
This is just a fairy tale
Аbout a white kid by a cradle.
My little mill, it’s you.
A playful cloud, a rain, a mill ...
Oh, close at last your eyes!
Not any cloud, nor any rain,
Not ear of rye, nor baby mill,
And not a kid, a white one –
My little girl you are.
8. Knock-knock Game Rhymes
Knock-knock on the door,
Stamp-stamp on the floor,
I will show you something,
A big orange pumpkin,
Beer in the barrels,
Babies in the cradles,
Babies aren’t eating,
Like little goats a’bleating:
Mame-e-eh! Mame-e-eh!
9. I have two oxen, oxen...
I have a pair of oxen, oxen,
They are breaking lokshn*
Oh a wonder, what a wonder,
How the oxen break the lokshn,
Isn’t this a wonder?
Isn’t this a wonder?
I have a pair of bears, bears,
They’re sweeping rooms, rooms,
Oh a wonder, what a wonder,
How the bears they sweep the rooms,
How the oxen break the lokshn,
Isn’t this a wonder?
Isn’t this a wonder?
I have a pair of poodles, poodles,
They are making puddings, puddings.
Oh a wonder, what a wonder,
How the poodles make the puddings,
How the bears they sweep the rooms,
How the oxen break the lokshn*,
Isn’t this a wonder?
Isn’t this a wonder?
I have a pair of goats, two goats,
They are rocking cribs, cribs.
Oh a wonder, what a wonder,
How the poodles make the puddings,
How the goats are rocking cribs,
How the bears they sweep the rooms,
How the oxen break the lokshn,
Isn’t this a wonder?
Isn’t this a wonder?
* lokshn = noodles
10. Henne-Menne А Teaser
Henne-Menne Yoshke,
A beautiful girl are you,
Eating a hot stew
With a new red shoe!
11. In the woods
Sorele is to the woods away,
Picking flowers for a bouquet, kay, kay,
Tall and silent are the trees, trees, trees,
Swaying softly in the breeze,
breeze, breeze.
In the distance, far away, way, way,
Sings a cuckoo every day, day, day,
O wise birdie, please tell me, me, me:
How old will I be, be, be?
A true answer will you give, give, give:
How long will I live, live, live?
Cuckoo-cookoo! – in her ears, ears, ears:
A hundred and twenty sweet years, years!
12. Three boys
Text: I. Goykhberg
Мusik: M. Gelbart
My mama had three little boys,
Three little boys she had,
All with soft and rosy cheeks,
As gentle as velvet.
The first one was called Berele,
The second Haim-Shmerele,
The third one was called:
“He needs a pair of shoes!”
I’ve fooled you, I was acting,
It’s not what you’re expecting!
The last one of these little boys,
The third one – it is me!
The mama brought three nuts
From the market in town,
Three good and fatty nuts,
Three nuts so large and fine.
One nut was for Berele,
And one for Haim-Shmerele,
And the third, the best one –
She left it for herself!
You may wonder a little –
Why not one nut for me?
‘cause Nissn, Nissn, Nissele *,
The third one – it is me!
* Nissele (Yiddish, diminutive
of the name Nissan) = Nut
13. Hush, you kitten
Text: I.L. Peretz
Мusik: Y. Engel
Hush, little kitten, don’t make a peep,
My sweet treasure wants to sleep.
Little calf, don’t moo in the heather,
Do not wake my little treasure.
Wind, wind, don’t you howl,
Playful puppy, don’t you growl,
Little mouse, don’t make a peep,
My little baby is asleep.
14. A pretty little girl
A pretty little girl taps at the door –
tap, tap, tap!
Dear mammy, let me in – tap, tap, tap!
All day long I’ve been busy –
tra-la-la-la!
And now I’ve come back home to you –
tra-la-la-la!
15. The hand A Finger Game
I.L. Peretz
This little brother throws away his dummy
And says that nuts are much more yummy!
The second brother says:
I give you my word,
Mummy keeps the nuts
in the big cupboard.
The third one thinks to himself:
So what? ––
The big cupboard is always locked!
The fourth one says: Not a problem at all –
I can climb up;
the key is hanging on the wall.
Leave it at once! – the fifth brother is mad, To take it yourself is wrong and bad!
You should all be ashamed!
You’re over the top!
And so the hand prefers to stop.
16. In a little house
Text: I.L. Peretz
Musik: Y. Engel
In a little house,
Тhere lives an old lady
With her seven children,
Wondrous all!
With such noses!
With such heads!
With such hair
Аnd with such beards!
With such tummies!
With such shoulders!
With such feet!
With such hands!
Not eating,
Not drinking,
Just dancing and jumping,
Just singing about
A wizard, a witch,
A black cat and a viper…
Together we children play!
Together we children dance!
Together we children sing!
- What?
- A song!
17. Ay-le lu-le
Sleep now, my wondrous child,
Close your lovely eyes.
Wake up again healthy and well,
My sweetest child, sound as a bell.
I’ll run to the market
and buy you a beygl,
Spread on it butter,
lead you to the chuppah.
You’ll grow up big and tall
and you’ll be a wise Rabbi
And I’ll be the envy
of everyone in town.
18. On a Mountain High Game Rhymes
On a mountain high,
On a grass so green
There stand two apikorsim,
Looking just like Germans!
Tall men are they,
Short jackets wear they,
King on the start,
joy of the heart,
Joy is divine,
drink all the wine,
Wine in the bottle,
Beer in the pottle,
Children in the cribs
Bleat like little kids,
Comes Moshe the slaughterer
With his seven daughters,
And made his mouth water –
Ha-ha-ha!
19. Hide and Seek
Fee-fie-fo, a lady scarecrow
Four, three, two,
I’m coming to look for you!
20. The Singemaring
Text: Yehoash Music: M. Pozner
The Singemaring, he walked in the woods,
The Singemaring, the Singemaring.
Walked here and walked there.
- Who?
The Singemaring, the Singemaring.
He talked to the birds,
and he talked to the leaves.
- How?
In the language of Singemaring.
He rose and he flew in the high,
like a straw.
- Just so?
- Have you seen him go?
- Did he see him go?
- Did she see him go?
- No.
21. Don’t cry
Text: B. Smoliar
Music: E. Borkan
Don’t cry, my dolly, it’s not nice to cry,
Mummy is busy making a pie!
Soon you will taste a pie very yummy,
That she’s now baking
for dolly and mummy.
22. Our roof has been broken
Text: Z. Rosental
Мusic: L. Glantz
Our roof has been broken
For a whole year now,
So when it is raining,
We feel it anyhow!
At first the drops are falling
On my bed, where I’m lolling.
“Run and bring a saucer!” –
“Let Etele, she’ll find some!”
“Run and bring a plate!” –
“Let Nissele do that!”
On every chair and table
Drops are falling, splashing,
And my father is joking:
“Maybe we’ll go fishing...”
My mother, she gets angry:
“Jokes he’s now making!
Go and bring another plate,
That corner's also leaking!”
Plates and saucers everywhere,
Puddles, dribbles, slime…
And the poverty sparks and sprinkles –
Oy, these are bitter times!
23. The Rain
Text: I. Dobrushin
Мusic: E. Hirshin
Pitter patter, pitter patter,
Listen to the rain!
Don't be naughty, children dear,
On such a rainy day.
Gold lines beam down from heaven,
From gray hairs up above,
The Sun has sent a letter
To Mother Earth, with love.
I miss the flowers, writes the Sun,
The forest and the grass,
Were it not for the wicked clouds,
I’d come to you at once.
The Earth absorbs the golden lines
With thirsty zest and fear.
A sapling bends a tiny branch,
And sheds a bitter tear.
24. Five brothers
A Finger Game
This one, he fell into the water.
This one, he pulled him out.
This one put him to bed with tea in a cup,
This one gave him a blanket,
for he had a hiccup.
And the little one, he woke him up!
25. I don’t want to go to cheder!
Text: Sholem-Aleichem
Music: I. Cherniavsky
The gloomy seasons always come
Instead of the good, the sunny ones.
As summer passes, the fall appears
With its nasty rains and winds.
Refrain: I don’t want to go to cheder!
‘Cause the rabbi with his cane
Beats us time and time again,
Who cares about learning there?
Loud bangs are heard nearby,
It’s the assistant of the rabbi,
With his stick and his lantern,
Let him go to hell and burn!*
We want to run away outside;
The ice is smooth, the snow is white.
We feel like skating, playing, rather
than hearing boring tales of fathers!
* In winter mornings, when it was still dark,
the rabbi’s assistant used to go around with
a lantern, banging his stick on the window shutters and gathered children into the cheder.
26. Look at the letter Aleph, my boy…
This is a humorous way of teaching
the children the Hebrew alphabet
by using a technique of funny words
in Yiddish, whose initials denote
the specific Hebrew letters.
- Look at the letter Aleph, my boy.
Tell me, my son, what does it do?
- Ay-ay!
- And what else?... And all together?...
27. Hebrew words
Memorizing Rhymes
28. Dingele-ringele
Dingele-ringele, humpty,
You and me were fighting,
Dingele-ringele, dumpty,
We are friends again!
29. Nothing of the kind
Text: N. Yud
Мusic: I. Cherniavsky
Hey, guys, listen to me
with your eyes and noses!
Yesterday a cow flew by
The old witch’s house.
Refrain: This is true, this is true,
On my oath, true as a die!
This is true, this is true,
I saw it with my very eye.
Summer evening late at dawn
It began to snow,
And a cow was hanging high
On a roasted straw.
On a pine tree, ducks and goats
Danced fox-trot and tango,
And a kitty milked two flies
And got dill and mango.
30. The wee green tailors
Text: Sh. Driz Мusic: L. Levin
For Rutele
Geese and ducklings,
sheep and goats spry,
Cats and mice and toddlers who cry,
Rabbits, teddy-bears and dolls,
Go to sleep now one and all,
Shut your mouths and keep still do,
Spring is coming to meet you!
In a carriage from Vienna,
In a green carriage you’ll see her,
With the very finest mares,
Reined together in six pairs,
With cylinders on their heads,
Bright green ribbons in the braids,
With their gaiters made from silk
Shining just as white as milk,
They fly swiftly as they can,
To the tailors, the wee green men,
Who with bow raised
and with needle treading –
Up-down in-out they keep threading –
Fiddling on the long green dress
In the darkening stillness ...
…………………………………………
Sleep now, sleep to your good health,
Spring is trying on the dress.
You will get to see it when
In your dream the clock strikes ten.
Translated by Hadassah Haskale ©
31. Spring is here!
(Tsigele-Migele)
Text: I. Jaffe Мusic: N. Zaslavsky
My heartful thanks to Mrs Lila Holtzman
for making me aware of this song
Tsigele-Migele, darling mine,
Butterflies and bees,
Come to me, my sweetie pie,
Spring’s already here!
Refrain: Back into the meadows,
To the buttercups,
Tsigele-Migele, darling mine,
Our hearts wake up!
Tsigele-Migele, darling mine,
A pocket full of posies!
Let us join our hands and play
Ring a Ring o’Roses!
Tsigele-Migele, darling mine,
Lips as red as cherries,
Come and kiss me at once,
Let the kids be merry!
32. Nursery Rhymes
Cherry pie, cherry pie, tweaks, tweaks,
Our Leibele has rosy cheeks!
1. פּאטשע-קיכעלעך
פּאטשע-פּאטשע, קיכעלעך,
דער טאטע וועט קויפֿן שיכעלעך.
שיכעלעך וועט ער קויפֿן,
און אין חדר וועט דאָס קינד לויפֿן...
לויפֿן וועט דאָס קינד אין חדר,
לערנען וועט ער דאָרט כסדר,
דאָרט כסדר עטלעכע שורות,
טאטע און מאמע וועלן הערן גוטע בשורות.
פּאטשע-פּאטשע, קיכעלעך,
דער טאטע וועט קויפֿן שיכעלעך,
די מאמע וועט קויפֿן זעקעלעך,
און לייבעלע האָט רויטע בעקעלעך!
2. א משפחה א פינגער-שפיל
דאָס איז דער טאטע – ליב און גוט.
דאָס איז די מאמע – אויך ליב און גוט.
דאָס איז דער ברודער – הויך און גרויס.
דאָס איז דאָס שוועסטערל –
מיט א ליאלקעלע אין שויס.
און דאָס קליינינקע – איז גאָר א בּרכה.
אָט איז א גאנצע משפּחה!
3. אונטער יאנקעלעס וויגעלע
אונטער יאנקעלעס וויגעלע
שטייט א קלאָר ווײַס ציגעלע,
דאָס ציגעלע איז געפֿאָרן האנדלען
ראָזשינקעס מיט מאנדלען,
ראָזשינקעס מיט מאנדלען איז זייער זיס,
מײַן קינד וועט זײַן געזונט און פֿריש.
געזונט איז די בעסטע סחורה,
מײַן קינד וועט לערנען תורה,
תורה וועט ער לערנען,
ספֿרים וועט ער שרײַבן,
א גוטער און א פֿרומער ייִד
וועט ער אם ירצה השם פֿארבלײַבן...
4. שמוליק שנעק
שמוליק שנעק פֿאָרט אוועק,
איין אליין אין ווײַטן וועג.
לויפֿט ער גיך, קויפֿט ער זיך,
ראָק און שטאָק און שיך.
נאָר די מאמע וויינט און קלאָגט,
און צו שמוליקן זי זאָגט:
פֿאָר מיט גליק, בריוו נאָר שיק
און קום גיך צוריק".
שמוליק איז אין פּאריז,
דארף אליין אין קינאָ גיין.
בלײַבט ער שטיין מיט געוויין:
"אָן דער מאמען – ניין!"
כאפט ער גיך זײַן טשעמאָדאן,
שפּרינגט ארײַן צוריק אין באן.
סארא גליק אין זײַן בליק
ווען ער קומט צוריק...
5. בערעלע, בערעלע, גיי ארויס...
בערעלע, בערעלע, גיי ארויס,
שטעק דײַנע פֿיר אויערן ארויס,
ווײַל טאָמער ניט, צעברעך איך דײַן הויז.
פּערלמוטער, פּערלמוטער,
צײַג מיר דײַנע הערנער,
ווען דו וועסט א קינד געבוירן,
וועט זײַן גוטע קערנער.
6. א נעסטעלע
ח.נ. ביאליק
(יידיש: ש. צסלר)
פֿויגל האָט
א נעסט אין גאָרטן,
און דרײַ אייער
ליגן דאָרטן.
און אין די אייער
שטיל אצינדער
שלאָפֿן קליינע
פֿויגל קינדער.
7. א מעשהלע
אין הימל פֿליט א וואָלקנדל,
א וואָלקנדל אָן רו,
יאָ וואָלקנדל, ניט וואָלקנדל,
דאָס איז דאָך בלויז א מעשהלע,
א ציגעלע א ווײַסעלע,
דאָס וואָלקנדל ביסטו.
פֿון הימל פֿאלט א רעגנדל,
עס מאכט דער טאָג זיך צו,
יאָ רעגנדל, ניט רעגנדל,
דאָס איז דאָך בלויז א מעשהלע,
א ציגעלע א ווײַסעלע,
דאָס רעגנדל ביסטו.
עס שלאָפֿט אין פֿעלד א זאנגעלע,
א זאנגעלע, ליו-ליו,
יאָ זאנגעלע, ניט זאנגעלע,
דאָס איז דאָך בלויז א מעשהלע,
א ציגעלע א ווײַסעלע,
דאָס זאנגעלע ביסטו.
א מיל, א מיל, א מילכעלע,
און פֿליגלעך פֿיר, זשו-זשו,
יאָ מילכעלע, ניט מילכעלע,
דאָס איז דאָך בלויז א מעשהלע,
א ציגעלע א ווײַסעלע,
דאָס מילכעלע ביסטו.
א וואָלקנדל, א רעגנדל,
אָ, מאך די אויגן צו,
ניט וואָלקנדל, ניט רעגנדל,
ניט זאנגעלע, ניט מילכעלע,
ניט ציגעלע, ניט ווײַסעלע,
מײַן מיידעלע ביסטו.
8. ציפּ-צאפּ העמערל א ציילעניש
ציפּ-צאפּ העמערל,
קום ארײַן אין קעמערל,
וועל איך דיר עפּעס ווײַזן,
שיסעלעך מיט רײַזן,
ביר אין די קריגעלעך,
קינדער אין די וויגעלעך,
קינדער אין די וויגעלעך
שרײַען ווי די ציגעלעך:
מאמע-ע-ע, מאמע-ע-ע!
9. האָב איך א פּאָר אָקסן, אָקסן...
האָב איך א פּאָר אָקסן, אָקסן
וואָס זיי בראָקן לאָקשן.
אך, וווּנדער איבער וווּנדער,
ווי די אָקסן בראָקן לאָקשן –
דאָס איז מיר א וווּנדער!
דאָס איז מיר א וווּנדער!
האָב איך א פּאָר בערן, בערן
וואָס זיי שטיבער קערן.
אך, וווּנדער איבער וווּנדער,
ווי די בערן שטיבער קערן
און ווי די אָקסן בראָקן לאָקשן –
דאָס איז מיר א וווּנדער!
דאָס איז מיר א וווּנדער!
האָב איך א פּאָר הינט, הינט
וואָס זיי מאכן טינט.
אך, וווּנדער איבער וווּנדער,
ווי די הינט מאכן טינט
און ווי די בערן שטיבער קערן
און ווי די אָקסן בראָקן לאָקשן –
דאָס איז מיר א וווּנדער!
דאָס איז מיר א וווּנדער!
האָב איך א פּאָר ציגן, ציגן
וואָס זיי קינדער וויגן.
אך, וווּנדער איבער וווּנדער,
ווי די ציגן קינדער וויגן
און ווי די הינט מאכן טינט
און ווי די בערן שטיבער קערן
און ווי די אָקסן בראָקן לאָקשן –
דאָס איז מיר א וווּנדער!
דאָס איז מיר א וווּנדער!
10. הענע מענע יאשקע
הענע מענע יאשקע,
א שיינע מיידל ביסטו,
אויפֿן ביימעלע שטייסטו,
אין נײַע שיכעלעך גייסטו!
11. אין וואלד
שָרהלע אין וואלד אוועק, וועק, וועק
זוכן בלומעלעך בוקעט, קעט, קעט,
און אין וועלדעלע גאָר שטיל, שטיל, שטיל,
ווייט א ווינטעלע גאָר קיל, קיל, קיל.
דאָרטן ערגעץ אין דער ווײַט, ווײַט, ווײַט
א קוקאווקעלע זי שרײַט, שרײַט, שרײַט.
זאָג מיר, פֿייגעלע דו מײַן, מײַן, מײַן,
וויפֿל וועט מײַן לעבן זײַן, זײַן, זײַן?
זאָג מיר, פֿייגעלע, ביז גאָר, גאָר, גאָר,
וויפֿל וועל איך לעבן יאָר, יאָר, יאָר?
הונדערט צוואנציק גוטע יאָר, יאָר, יאָר
וועסטו לעבן, קינדעלע, גאָר, גאָר, גאָר.
12. דריײַ ייִנגעלעך
די מאמע האָט דרײַ ייִנגעלעך,
דרײַ ייִנגעלעך געהאט
מיט ווייכע רויטע בעקעלעך,
ווי צארטער סאמעט גלאט.
האָט איינס געהייסן בערעלע,
דאָס צווייטע – חיים-שמערעלע,
דאָס דריטע האָט געהייסן:
"מען דארף אים קויפֿן שיך..."
איך האָב אײַך אָפּגענארט!
איך האָב געוווּסט: איר ווארט!
דאָס דריטע קליינע ייִנגעלע,
דאָס דריטע – דאָס בין איך!
די מאמע האָט דרײַ ניסעלעך
פֿון דעם יריד געבראכט,
דרײַ גוטע פֿעטע ניסעלעך,
דרײַ ניסעלעך – א פּראכט!
איז איינס געווען פֿאר בערעלען,
און איינס – פֿאר חיים-שמערעלען,
און גאָר דאָס בעסטע ניסל...
האָט זי געלאָזט פֿאר זיך!
איר וווּנדערט זיך א ביסל:
פֿארוואָס ניט מיר א ניסל?
ווײַל – ניסן, ניסן, ניסעלע,
דאָס דריטע – דאָס בין איך!!!
13. קעצעלע, שטיל!
קעצעלע, שטיל! מײַזעלע, שטיל!
מײַן אוצרל שוין שלאָפֿן וויל.
קעלבעלע, קעלבעלע, נישט געמעקט,
און מײַן אוצרל נישט געוועקט!
ווויעווע נישט, דו ווינטעלע!
שטילער, שטילער, הינטעלע.
אין מויל פֿארבײַס דאָס צינגעלע –
שלאָפֿן וויל מײַן ייִנגעלע...
14. א קליין מיידעלע קלאפּט אין טיר
א קליין מיידעלע קלאפּט אין טיר –
טוק, טוק, טוק!
ליבע מאמע, עפֿן מיר – טוק, טוק, טוק!
א גאנצן טאָג געווען פֿארנומען –
טרא-לא לא-לא!
און איצט בין איך אהיים געקומען –
טרא-לא לא-לא!
15. דאָס הענטל א פֿינגער-שפּיל
ס'קלענסטע ברודערל זאָגט אין דער שטיל:
איך, קליין ברודערל, ניסעלעך וויל!
דאָס צווייטע זאָגט: איך ווייס שוין לאנג,
די מאמע האלט ניסעלעך
אין דער גרויסער שאנק.
וואָס קומט ארויס? –
דאָס דריטע ברודערל טראכט,
שטענדיק איז די גרויסע שאנק פֿארמאכט!
דאָס פֿערטע זאָגט: אויפֿהייבן זיך אביסל,
אויף דער וואנט, דאָרט,
הענגט דער שליסל!
דאָס פֿינפֿטע שרעקט זיך: לאָזט געמאך,
אליין צו נעמען איז א מיאוסע זאך!
עס איז א חַרפּה און א שאנד!
שטעלט זיך אָפּ די גאנצע האנט.
16. אין א קליינעם שטיבעלע
אין א קליינעם שטיבעלע
וווינט אן אלטע ייִדענע
מיט אירע זיבן קינדער,
אלע אויף בייז-וווּנדער:
מיט אזוינע נעזער,
מיט אזוינע קעפּ,
מיט אזוינע האָר,
מיט אזוינע בערד,
מיט אזוינע בײַכער,
מיט אזוינע רוקנס,
מיט אזוינע פֿיס,
מיט אזוינע הענט!...
גאָרניט ניט געגעסן,
גאָרניט ניט געטרונקען,
נאָר זיי טאנצן, שפּרינגען,
לידער נאָר זיי זינגען
פֿון אזא מכשף, פֿון א מכשפֿה,
פֿון א פּיפּערנאָטער,
פֿון א שווארצן קאָטער...
אין איינעם, קינדער, שפּילן מיר,
אין איינעם, קינדער, טאנצן מיר,
אין איינעם, קינדער, זינגען מיר!
- וואָס?
- א לידעלע!
17. אײַ-ליע ליו-ליוע...
אײַלע-ליולע ליולע,
שלאָף זשע אײַן, מײַן גדולה,
מאך זשע צו דײַנע אייגעלעך די פֿײַנע.
שטיי אויף ווידער מיט געזונטע גלידער,
מײַן ליב-זיס קינד, גיך און געשווינד.
אין מארק וועל איך לויפֿן,
בייגעלעך וועל איך קויפֿן,
מיט פּוטער וועל איך שמירן,
צו דער חופּה וועל איך דיך פֿירן.
וועסטו אויסוואקסן א גרויסינקער,
וועסטו זײַן א תנא,
וועלן דאָך אלע זײַן מיר מקנא...
18. אויפן הויכן בארג א ציילעניש
אויפֿן הויכן בארג
און אויפֿן גרינעם גראָז
שטייען א פּאָר דײַטשן
מיט לאנגע בײַטשן.
הויכע מענער זענען זיי,
קורצע קליידער טראָגן זיי,
אוי וויי א מלך,
מײַן הארץ איז מיר פֿריילעך,
פֿריילעך זאָל מען זײַן,
טרינקען זאָל מען ווײַן,
ווײַן אין די פֿלעשער ,
געלט אין די טעשער,
ייִנגעלעך אין די וויגעלעך
שרײַען ווי די ציגעלעך.
קומט מוישה שעכטער
מיט זײַנע זיבן טעכטער
און מאכט א גרויס געלעכטער –
חא חא חא!
19. א ראָד און א ראנע
א ראָד און א ראנע, א שטרויענע פּאנע,
זיבן מאָל ארום –
איך קער זיך אום!
20. דער זינגעמארינג
דער זינגעמארינג איז געגאנגען אין וואלד,
דער זינגעמארינג, דער זינגעמארינג.
געגאנגען אהין און געגאנגען אהער.
- ווער?
דער זינגעמארינג, דער זינגעמארינג.
גערעדט צו די פֿייגלען,
גערעדט צו דער גראָז.
- וואָס?
די שפּראך פֿון דעם זינגעמארינג.
געטאָן זיך א הייב אין דער הויך
ווי א שטרוי.
- אזוי?
- האָסטו אים געזען גיין?
- האָט ער אים געזען גיין?
- האָט זי אים געזען גיין?
- ניין!
21. וויין נישט
וויין נישט, קליין בובעלע,
ס'איז דאָך נישט שיין!
די מאמע וועט באלד צו דיר קומען צו גיין.
זי איז איצט פֿארנומען, זי קאָכט איצט אין קיך,
זי גרייט גוטע זאכן פֿאר בובען און זיך!
22. ס'איז צעבראָכן אונדזער דעכל
ס'איז צעבראָכן אונדזער דעכל,
ס'איז שוין באלד א יאָר;
און אז סע טריפֿט א רעגנדל,
פֿילן מיר עס גאָר....
תחילת קאפּן טרעפּעלעך
גלײַך אויף אונדז'רע קעפּעלעך.
- לויף און ברענג א טעפּעלע!
- אונדזער שוועסטער עטעלע!
- לויף און ברענג א שיסעלע!
- אונדזער ברודער ניסעלע!
קאפּן זיך די טרעפּעלעך
אויף אונדזערע טיש און בענקעלעך,
אויף אונדזערע בענק און טישעלעך,
און דער טאטע חָכמהט זיך:
- מיר וועלן באלד כאפּן פישעלעך...
ווערט די מאמע רעכט אין כעס:
- חָכמהס אים געפֿעלן!
לויף און ברענג א טאוועלע,
וועלן מיר עס דאָ אונטערשטעלן!
אזוי שטעלט מען אונטער כלים
דאָ און אלע זײַטן,
און דער דלות שפּריצט מיט פֿונקען:
אוי, ס'איז שלעכטע צײַטן!
23. דאָס רעגנדל
א רעגנדל, א רעגנדל,
א רעגן טריפֿט און טריפֿט.
אין רעגן, ליבע קינדערלעך,
וואָס ווייניקער זעט שטיפֿט.
דאָרט ציען זיך גאָלד-שורהלעך
פֿון הימלס גרויען קאָפּ –
דאָס שיקט די זון א בריוועלע
דער מאמע-ערד אראָפּ...
זי בענקט, שרײַבט זי, נאָך בלימעלעך,
נאָך גראָזן און נאָך וואלד;
ווען נישט די בייזע וואָלקנדלעך,
געקומען וואָלט זי באלד...
עס שלינגט די ערד די שורהלעך
מיט דורשט און מיט באגער.
א ביימל בויגט א צווײַגעלע
און טרייסלט אָפּ א טרער...
24. פינף ברידער א פֿינגער-שפּיל
דער איז אין וואסער געפֿאלן.
דער האָט אים אויסגעשלעפּט.
דער האָט אים אין בעטעלע געלייגט.
דער האָט אים צוגעדעקט.
און דער קלענסטער האָט אים אויפֿגעוועקט!
25. איך וויל נישט גיין אין חדר!
שלעכטע קומען און פֿארבײַטן
שטענדיק ליבע, גוטע צײַטן.
נאָכן זומער שטייט שוין הינטן
באלד דער אָסיען מיט די ווינטן –
כ'וויל נישט גיין אין חדר!!
ווײַל דער רבי שמײַסט כסדר,
כ'וויל נישט גיין אין חדר!!
און דער קאנטשיק דרעשט די ביינער –
לערנען אָבער וויל ניט קיינער!
כ'וויל נישט גיין אין חדר!!
און ער שטייט שוין דאָ ניט ווײַט –
דער באהעלפֿער בײַ דער זײַט
מיט א שטעקן, א לאמטערן –
אײַנגעזונקען זאָל ער ווערן!
כ'וויל נישט גיין אין חדר!!...
ס'ציט אהינצו, אויפֿן אײַז –
דאָס אײַז איז גלאט, דער שניי איז ווײַס,
ס'ווילט זיך גליטשן, א קאטאָוועס –
און ער דולט אונדז מיט פֿיר אָבות!
כ'וויל נישט גיין אין חדר!!!
26. אז דו זעסט אן אלף, ייִנגעלע…
- אז דו זעסט אן אלף, ייִנגעלע,
זאָג זשע, זונעניו, ווי מאכט עס?
- אײַ-אײַ!
- און נאָך א טײַטש?
- א שטעקעלע!
- ווי זשע מאכט עס אין איינעם?
- אײַ-אײַ, א שטעקעלע!
- אז דו זעסט א בית, ייִנגעלע,
זאָג זשע, זונעניו, ווי מאכט עס?
- בערעלע!
- און נאָך א טײַטש?
- באָמטשיק!
- ווי זשע מאכט עס אין איינעם?
- בערעלע באָמטשיק,
אײַ-אײַ, א שטעקעלע!
- אז דו זעסט א גימל, ייִנגעלע,
זאָג זשע, זונעניו, ווי מאכט עס?
- גענדזעלע!
- און נאָך א טײַטש?
- גאָנער!
- ווי זשע מאכט עס אין איינעם?
- גענדזעלע גאָנער, בערעלע באָמטשיק,
אײַ-אײַ, א שטעקעלע!
- אז דו זעסט א דלת, ייִנגעלע,
זאָג זשע, זונעניו, ווי מאכט עס?
- דארער!
- און נאָך א טײַטש?
- דראָנזשיק!
- ווי זשע מאכט עס אין איינעם?
- דארער דראָנזשיק, גענדזעלע גאָנער,
בערעלע באָמטשיק, אײַ-אײַ, א שטעקעלע!
- אז דו זעסט א היי, ייִנגעלע,
זאָג זשע, זונעניו, ווי מאכט עס?
- הויכע!
- און נאָך א טײַטש?
- הויזן!
- ווי זשע מאכט עס אין איינעם?
- הויכע הויזן, דארער דראָנזשיק,
גענדזעלע גאָנער, בערעלע באָמטשיק,
אײַ-אײַ, א שטעקעלע!
- אז דו זעסט א וואָוו, ייִנגעלע,
זאָג זשע, זונעניו, ווי מאכט עס?
- וואָס זשע!
- און נאָך א טײַטש?
- ווילסטו!
- ווי זשע מאכט עס אין איינעם?
- וואָס זשע ווילסטו, הויכע הויזן,
ארער דראָנזשיק, גענדזעלע גאָנער,
בערעלע באָמטשיק, אײַ-אײַ, א שטעקעלע!
- אז דו זעסט א זאין, ייִנגעלע,
זאָג זשע, זונעניו, ווי מאכט עס?
- זאָג זשע!
- און נאָך א טײַטש?
- זונעניו!
- ווי זשע מאכט עס אין איינעם?
- זאָג זשע, זונעניו, וואָס זשע ווילסטו,
הויכע הויזן, דארער דראָנזשיק,
גענדזעלע גאָנער, בערעלע באָמטשיק,
אײַ-אײַ, א שטעקעלע!
27. אָבֿ — אַ פֿאָטער
אָבֿ — אַ פֿאָטער
קדר — טאָטער
טאָטער — קדר
בגדים — קליידער
קליידער — בגדים
קנעכט — עבֿדים
עבֿדים — קנעכט
בדק — פֿאַררעכט
פֿאַררעכט — בדק
משיח — צדק
צדק — רעכט
אור — לעכט
לעכט — אור
קעלט — קור
קור — קעלט
עולם — וועלט
וועלט עולם — יאָסעלע גולם
משיח־צדק משמים
לאָמיר גיין קיין ירושלים!
28. דינגעלע-רינגעלע
דינגעלע-רינגעלע רוגז,
זענען מיר געוועזן ברוגז,
דינגעלע-רינגעלע ריק,
זענען מיר שָלום צוריק!
29. נישט געשטויגן, נישט געפֿלויגן
הערט א מעשה, קינדערלעך,
הערט מיט נאָז און אויגן:
איבער באָבע יאכנעס דאך
איז א קו געפֿלויגן.
רעפֿרען: דאָס איז אמת, דאָס איז אמת,
דאָס איז אמת אלץ געווען,
דאָס איז אמת, דאָס איז אמת,
איך האָב דאָס אליין געזען!
זומער אָוונט אין דער פֿרי
איז א שניי געגאנגען.
און אויף א געברענטער שטרוי
איז א קו געהאנגען!
אויף א בוים געטאנצט א שער
האָבן גענדז און ציגן,
און א קאץ האָט זיך געזעצט
אויסמעלקן די פֿליגן!
30. די גרינע שנײַדערלעך
רותעלען
גענדז און קאַטשקעס, שאָף און רינדער,
קאַץ און מויז און קליינע קינדער,
ליאַלקעיס, העזעלעך און בערן
מוזן באַלד אַנטשלאָפֿן ווערן,
ניט גערירט זיך פֿונעם אָרט,
ווײַל די שיינע וועסנע פֿאָרט!
אין אַ קאַרעטע אַ ווינער,
אין אַ קאַרעטע אַ גרינער,
מיט די בעסטע אויף דער ערד,
אײַנגעשפּאַנטע זעקס פּאָר פֿערד,
מיט צילינדערס אויף די קעפּ,
גרינע סטענגעס אין די צעפּ,
מיט קאַמאַשן אויף די פֿיס,
אויפֿגענייט פֿון ווײַסן פּליס,
פֿליִען זיי, באַדעקט מיט פּינע,
צו די שנײַדערלעך די גרינע,
וואָס מיט סמיטשיקלעך, מיט נעדעלעך –
אַהער-אַהין אויף פֿעדעמלעך –
פֿידלען אויס דאָס גרינע קלייד
אין דער פֿינצטער שטילערהייט…
......................................................
שלאָפֿט זשע, שלאָפֿט געזונטערהייט,
ווײַל די וועסנע מעסט דאָס קלייד.
אַקוראַט אַ זייגער צען
וועט איר זי אין חלום זען.
31. פֿרילינג איז געקומען!
(ציגעלע-מיגעלע)
ציגעלע-מיגעלע, קאָטינקע,
בינעלעך און בלומען,
נענטער, ליבינקע, צו מיר,
פֿרילינג איז געקומען!
רעפֿרען: ווידער אין דעם וועלדעלע
יאָגן זיך און פּלאפּלען...
ציגעלע-מיגעלע, קאָטינקע,
ס'וועלן הערצעלעך צאפּלען.
ציגעלע-מיגעלע, קאָטינקע,
בייגעלעך און קראנצן,
נעמט זיך אלע פֿאר די הענט,
לאָמיר, קינדער, טאנצן!
ציגעלע-מיגעלע, קאָטינקע,
ליפּעלעך פּאָמעראנצן,
פּרעס זיי הייס צו מײַנע צו,
זאָלן די קינדערלעך טאנצן.
32. ציפּ-ציפּ...
ציפּ, ציפּ, לעבעלע-ברויט,
לייבעלע וועט זײַן געזונט און רויט...
1. כפיים, כפיים...
כפיים, כפיים,
אבא יקנה נעליים,
נעליים וגם סוודר
שתרוץ אתם לחדר.
שתרוץ כל יום לחדר,
שתלמד תורה כסדר.
חיש תלמד כמה שורות –
לאבא-אמא בשורות טובות!
כפיים, כפיים,
אבא יקנה נעליים,
ואמא תקנה גרביים
ללייבֶלֶה סמוק הלחיים!
2. משפחה משחק אצבעות
זהו האבא – טוב וחביב.
זוהי האימא – גם היא טובה וחביבה.
זהו האח – גבוה וחזק.
זאת האחות – עם בובה בחיקה.
והקטן – ממש ברכה!
הנה כל המשפחה!
3. תחת עריסת יאנקלה
תחת עריסת יאנקלה
עומד לו גדי לבן,
הגדי נסע לסחור
בשקדים וצימוקים,
צימוקים ושקדים מתוקים להפליא,
ילדי יהיה עליז ובריא.
בריאות היא סחורה הכי טובה,
הילד שלי ילמד תורה,
תורה הוא ילמד,
ספרים הוא יכתוב,
יגדל ויהיה אם ירצה השם
ליהודי טוב ומאמין.
4. שמוליק שנֶק (יונתן הקטן)
מלים: ראובן צרפת
לחן: פרנץ וִידֶמַן
יונתן הקטן
מהיום הוא קפיטן.
הוא קנה בִּרְעננה
דגל וספינה.
אימא'לה העצובה
מכינה לו לביבה:
שתצלח, איגרת שלח,
אותנו אל תשכח.
יונתן כבר בקאן,
הוא יוצא לסרט כאן,
אך דמעות בקולו:
"בלי האימא – לא!"
את המזוודה תופס,
על האנייה קופץ.
כמה הוא מאושר
שסוף-סוף חזר!
5. בֶּרֶלֶה, בֶּרֶלֶה, צא החוצה...
בֶּרלה, בֶּרֶלֶה, צא החוצה,
תן לראות את הקרניים,
ואם לא – אשבור לך את השיניים!
צדפה, צדפה, תראי את הקרניים,
אם תולידי לי תינוקת,
השיפון יגדל כפליים.
6. קן לציפור
מלים: ח.נ. ביאליק
לחן: י. אֶדֵל
קֵן לַצִּפּוֹר
בֵּין הָעֵצִים,
וּבַקֵּן לָהּ
שָׁלֹשׁ בֵּיצִים.
וּבְכָל-בֵּיצָה
– הַס, פֶּן תָּעִיר –
יָשֵׁן לוֹ
אֶפְרוֹחַ זָעִיר.
7. מעשייה
מלים: ב.י. ביאליסטוצקי
לחן: מ. גלבארט
בשמיים שטה עננה,
עננה קטנה ושובבה...
כן עננה, לא עננה,
זוהי רק מעשיה,
עזה-פזיזה לבנה...
את היא העננה.
גשם משמיים נוטף
היום בא אל סופו...
כן גשם, לא גשם,
זוהי רק מעשיה,
עזה-פזיזה לבנה...
הגשם זוהי את.
נמה בשדה שיבול,
שיבולת, נומי-נים...
כן שיבולת, לא שיבולת,
זוהי רק מעשיה,
עזה-פזיזה לבנה...
השיבולת זוהי את.
טחנת רוח קטנטנה,
כנפיה מניפה: זשו-זשו –
כן טחנה, לא טחנה,
זוהי רק מעשיה,
עזה-פזיזה לבנה,
את היא הטחנה...
עננה קטנה וגשם...
הו, עצמי עינייך!
לא עננה, לא גשם את,
לא טחנה ולא שיבולת,
לא עיזה ולא פזיזה –
את הילדה שלי.
8. הך-הך, פטישון אן-דן-דינו
הך-הך, פטישון,
מי יבוא אלי ראשון,
אל פינת חדרנו,
משהו אראנו –
בירה בחביות,
ובערש תינוקות,
ובערש ילדים,
הם פועים כמו גדיים:
מאמה-ה-ה, מאמה-ה-ה-ה!
9. יש לי שני שוורים
יש לי שני שוורים, שוורים
אטריות שוברים, שוברים
הוי פלא, איזה פלא:
אטריות שוורים שוברים –
פלא שבפלאים זה!
פלא שבפלאים זה!
יש לי שני דובים, דובים
את הבית מטאטאים
הוי פלא, איזה פלא:
את הבית מטאטאים
אטריות שוורים שוברים –
פלא שבפלאים זה!
פלא שבפלאים זה!
יש לי שני כלבים, כלבים,
את הדיו הם מכינים.
הוי פלא, איזה פלא:
את הדיו הם מכינים.
והדובים מטאטאים,
אטריות שוורים שוברים –
פלא שבפלאים זה!
פלא שבפלאים זה!
יש לי שני גדיים, גדיים
עריסות מנדנדים
הוי פלא, איזה פלא:
הגדיים מנדנדים,
הכלבים בדיו כותבים,
והדובים מטאטאים,
אטריות שוורים שוברים –
פלא שבפלאים זה!
פלא שבפלאים זה!
10. הֵנֵה-מֵנֵה
הֵנֵה-מֵנֵה-דלעת,
איזו חתיכה את,
עומדת על המוט
בנעליים חדשות.
11. ביער
אל החורש הקרוב, רוב, רוב,
לכתי לי פרחים לקטוף, טוף, טוף.
ובחורש שקט הס, הס, הס,
רוח קל חלף וגז, גז, גז.
מצמרת עלומה, מה, מה
קול של קוקייה נשמע, מה, מה.
נא הגידי, קוקייה, יה, יה,
מה תהיינה שנות חיי, יי, יי?
נא הגידי לי, ציפור, פור, פור,
עד כמה שנים אספור, פור, פור?
עד מאה עשרים שנה, נה, נה,
ילדתי הקטנטנה, נה, נה!
12. שלושה ילדים
מלים: י. גויכברג, לחן:
מ. גלבארט
ילדים שלושה לאימא,
לאימא היפה –
שש לחיים אדומות
רכות כמו קטיפה.
אחד – קוראים לו בֶרֶלֶה,
השני – שמו חיים-שמֶרֶלֶה,
ולשלישי קוראים:
"צריך לקנות לו נעליים..."
עבדתי עליכם!
זה לא מה שציפיתם!
הילד השלישי הזה,
הילד הוא אני!
אמא אל השוק הלכה,
הביאה אגוזים,
אגוזים יפים שלושה,
ממש נהדרים!
אחד היה לבֶרֶלֶה,
שני – לחיים-שמֶרֶלֶה,
ואת הטוב באגוזים...
השאירה לעצמה!
אתם קצת מופתעים:
למה האגוז לא לי?
כי ניסן, ניסן, ניסֶלֶה*,
כי ניסן – זה אני!
* ניסֶלֶה ( יידיש, שם חיבה לניסן) = אגוז
13. הס, חתולי!
מלים: י.ל. פרץ
לחן: מ. גלבארט
הס, חתולי! שקט, עכבר!
רוצה לישון זה האוצר.
עגל, אל תגעה עכשיו,
שלא תעיר את בן הזהב!
רוח, אל נא תייבב,
כלבלב קטן, אל תשתובב!
נצור בפה את הלשון,
הילד שלי רוצה לישון...
14. נוקשת לה ילדה בדלת
נוקשת לה ילדה בדלת – טוק,טוק, טוק,
פתחי לי, אמא'לה נחמדת! –
טוק, טוק, טוק!
כל היום המון טרחתי –
טרה-לה, לה-לה,
ועכשיו הביתה שבתי – טרה-לה, לה-לה!
15. כף היד משחק אצבעות
י.ל. פרץ
האח הקטן הזה אומר:
אני רוצה אגוזים, ומהר!
אומר השני: ראיתי אתמול,
אימא שמה אותם במזנון הגדול.
חושב השלישי: מה אפשר לעשות?
דלתות המזנון הן תמיד נעולות!
אפשר לטפס! – הרביעי אומר:
הנה המפתח תלוי על מסמר!
החמישי נבהל: תפסיקו מיד!
זה לא יפה לקחת לבד.
בושה וחרפה בלתי נסבלת!
וכף היד מיד נעצרת.
16. בבקתה אחת קטנה
מלים: י.ל. פרץ
לחן: י. ענגל
בבקתה אחת קטנה
גרה לה אישה זקנה,
ולה ילדים שבעה,
לכולם צורה משונה:
עם אפים כאלה!
עם ראשים כאלה!
שערות כאלה!
עם זקנים כאלה!
עם כרסים כאלה!
עם גבים כאלה!
עם רגליים כאלה!
עם ידיים כאלה!..
לא אוכלים
ולא שוטים,
רק קופצים, שרים שירים
על מכשף ומכשפה,
על השפיפון
וחתול שחור!
נשחק ביחד, ילדים,
ונרקוד ביחד ונשיר ביחד!
- מה?
- שיר קטן!
17. נומה-נים, רחום לי...
נומה נום, רחום לי,
נומה-נום, תנחום לי,
יְפה העיניים,
סְמוק הלחיים.
חיש אקנה, בן-חמד,
כעכים לך צמד,
בחמאה אמריחה,
לחופה אוליכה.
גדול לי לתפארת,
לתורה עטרת,
כל העיירה
תתקנא בי בלי עין הרע.
18. על ההר הרחוק אן-דן-דינו
על ההר הרחוק
על הדשא הירוק
עומדים שני משכילים
עם הפרגולים
אין זקן, הכל קרחת
המקטורן עד התחת
או ואבוי למלך
הלב שלי שמח
מוכרחים לשמוח
בקבוקים לפתוח
יין בבקבוקים
כסף בארנקים
ובערש ילדים,
הם פועים כמו גדיים.
בא מוישה כפרות
עם כל שבע הבנות
וצוחק כמו אידיוט,
חה חה חה.
19. מחבואים
כל העומד מלפני ומאחורי הוא העומד.
אחת-שתים-שלוש!
20. הזינגמרינג
מלים: יהואש, לחן: מ. פּוזנר
הזינגמרינג ביער עובר,
הזינגמרינג, הזינגמרינג.
לכאן ולשם הוא הולך וחוזר.
- מי זה?
הזינגמרינג, הזינגמרינג.
דיבר לציפור ודיבר לעלים.
- מלים?
בשפתו של הזינגמרינג.
היה מתעופף באוויר כמו בלון.
- גאון!
ראית אותו?
ראיתם אותו?
ראיתן אותו?
- לא!
21. אל תבכי
מלים: ב. סמוליאר
לחן: ע. בורקאן
אל תבכי, בובה'לה, אין מה לבכות!
אמא תבוא בעוד כמה דקות.
היא במטבח, היא מאד עסוקה,
מכינה מטעמים בשבילך, בשבילה!
22. הגג שלנו שבור
מלים: ז. רוזנטל
לחן: ל. גלאנץ
התפרק הגג שלנו,
הוא טיפה דולף,
וכשהיורה מגיע,
זאת נחוש היטב!
הטיפות הראשונות,
על ראשינו הן נושרות.
"לך תביא איזו גיגית!"
"שאֶטְל אחותי תביא"!
"רוצי והביאי דלי!"
"שניסֶלֶה אחי יביא"!
"אֶטְל אחותי תביא"!
"ניסֶלֶה אחי יביא"!
הטיפות מטפטפות
על שולחנות ושרפרפים;
טוב שאבא מתלוצץ:
"אוטוטו נדוג דגים!"
"מצא לו זמן להתבדח!"
מתכּעסת אימא –
"חסרה גם פה צלחת,
רוצו כבר, קדימה!"...
שלוליות בכל הבית,
גיגיות, דליים,
ומשפריץ, נוצץ העוני:
אוי, זמנים קשים!
23. הגשם
מלים: י. דוברושין
לחן: א. הירשין
גשם, גשם, גשם,
שוטף ומטפטף...
בגשם, חמודים שלי,
לא טוב להשתובב.
מראש רקיע שֹב נמתחת
קווצת שורות זהב.
לאימא אדמה שולחת
שם החמה מכתב.
אוי, כמה היא מתגעגעת
לפרחים, ליער!
אך העבים הזעופים –
הם ניצבים בשער.
בצמאון את השורות
תבלע האדמה.
אילן יָכֹף ענף קטן
וְיְנָער דמעה...
24. חמשה אחים
משחק אצבעות
זה – נפל לנחל גוב.
זה – משך אותו לחוף.
זה –השכיב במיטה.
זה – כיסה בסמיכה.
וזה הקטן – צעק משמחה!
25. לא רוצה ללכת לחדר!
מלים: שלום-עליכם
לחן: י. צ'רניאבסקי
ימים קשים תמיד תופסים
את מקומם של הטובים;
אחרי תמוז, אלול ואב
יבוא הגשם והסתיו...
פזמון: אנ'לא רוצה ללכת לחדר!
כי המורה מרביץ כסדר,
ומכה בעוז השוט.
מי בכלל רוצה ללמוד?
שם בחוץ הוא כבר אורב,
העוזר של המורה,
עם הפנס והמקל*–
שילך לעזאזל!
רוצים החוצה, אל השלג,
להחליק, בובה לבנות!
והרבי מנדנד
עם ארבעת האבות!
* בחורף היה עוד חושך בבוקר. עוזרו של הרבי היה עובר בבתים עם הפנס, דופק במקל על תריסי החלונות, אוסף את הילדים ומביא אותם לחדר.
26. הבט באות אלף, ילדי...
לומדים את האלף-בית עברי
בעזרת מלים ביידיש שמתחילות
באותה אות
- הבט באות אלף, ילדי.
תגיד, מה המלים שמתחילות בה?
- אי-אי!
- ומה עוד?...וכולם ביחד?...
27. חרוזים לשינון מלים בלשון-הקודש
28. דינגלה-רינגלה
דינגלה-רינגלה רוגז,
אנו היינו ברוגז,
דינגלה-רינגלה ריק,
והשלמנו בצ'יק!
29. לא היה ולא נברא
מלים: נ. יוד
לחן: י. צ'רניאבסקי
חברה, תשמעו סיפור,
פתחו אפים, עיניים –
מעל ביתה של המכשפה
עף פרד עם כנפיים
פזמון: זה נכון, זו האמת,
זו אמת לאמיתה,
זאת במו עיניי ראיתי,
כך היה, אני נשבע.
ערב קיץ בזריחה
ירד מבול של שלג,
ופרה הייתה תלויה
על קנה הגחלת.
על הברוש אווז רקד
עם עיזה נלהבת,
וראיתי חתולה
זוג זבובים חולבת!
30. הַחַיָּטִים הַיְּרוּקִים
המלים: ש. דריז, הלחן: ל. לוין
לרותה'לה
אֲוָזִים וּבַרְוַזִים,
וּכְבַשִׂים וְגַם עִזִּים,
עַכְבָּרִים וַחֲתֻלִּים,
עוֹלָלִים מִתְהוֹלְלִים,
דֻּבּוֹנִים, בּוּבּוֹת, אַרְנָב –
נָא לְהֵירָדֵם עַכְֹשָיו!
יָד אוֹ פֶּה לֹא לְהַנִיעַ:
הָאָבִיב הִנֵּה מַגִּיעַ!
בְּמִרְכֶּבֶת וִינָאִית,
בְּמִרְכֶּבֶת צִבְעוֹנִית,
עִם שִׁשָּׁה סוּסֵי קָצֶפֶת,
שֶׁלְּרֹאשָׁם צְנוּפָה מִצְנֶפֶת.
יְרוּקוֹת הַעַרְדָּלַיִם
לַסּוּסִים עַל הָרַגְלַיִם,
וְטָסִים הֵם כִּבְרָקִים
לַחַיָּטִים הַיְּרוּקִים.
חִיש הֵם מַשְחִילִים חוּטִים
וּמְכַנְּרִים בַּמְּחַטִים
אֶת שִׂמְלַת הָאִזְמַרְגַּד
בְּדִמְמַת הַיַּעַר-עַד...
.............................................
נוּמוּ לִבְרִיאוּת, כַּעֵת!
שִׂמְלַתוֹ הָאָבִיב מוֹדֵד!
וּבְעֵשֶׂר, אוֹטוֹטוֹ...
בַּחֲלוֹם תִּרְאוּ אוֹתוֹ.
מיידיש: בני הנדל ©
31. האביב הגיע!
(ציגלה-מיגלה)
מלים: י. יפה, לחן: נ. זסלבסקי
תודה מיוחדת לגב' לילה הולצמן
על שהאירה את עיניי בקשר לשיר הזה
עיזה-פזיזה מתוקה,
פרחים ופרפרים,
בואו, חמודים, אלי –
האביב הגיע!
פזמון: בחורשה הירוקה
שוב נרוץ ביחד,
עיזה-פזיזה מתוקה
את הלב משמחת.
עיזה-פזיזה מתוקה,
בייגלה, סוכריות.
קחו ידיים, ילדים,
במעגל נרקוד!
עיזה-פזיזה מתוקה,
שפתיים רימונים,
כּשֶאַבּאָ מְנַשֵּק אֶת אִימָּא,
הַיְּלָדִים רוֹקְדִים!
32. ציפ-ציפ...
ציפ-צפ, בייגלה,
בריא ומתוק הוא לייבלה...
1. Ладушки, ладушки…
Ладушки, ладушки,
Папа купит башмачки,
Башмачки он принесет,
В хедер мальчик наш пойдет.
В хедер будет он ходить,
Тору будет там учить,
Выучит он пару строчек,
Вот какой у нас сыночек!
Ладушки, ладушки,
папа купит башмачки,
Мама купит чулочки,
А у Лейбеле румяные щечки!
2. Семейство Игра на пальчиках
Вот это папа – он добрый, хороший.
А это мама – тоже хорошая, добрая.
Это вот братик – высокий, сильный.
Это сестричка – с куклой в обнимку.
А вот и малыш, такой прелестный! –
Тут у нас целое семейство!
3. Под колыбелькой Янкеле
Под колыбелькой Янкеле
стоит белоснежная козочка,
Отправилась козочка торговать
изюм да миндаль.
Изюм да миндаль –сладкие,
Янкеле будет здоровенький.
Здоровье – самый лучший товар,
Янкеле Тору будет учить,
Тору будет он учить,
книги будет он писать,
Вырастет евреем
набожным, хорошим…
4. Шмулик-малыш
Слова: Р. Цорфат
Музыка: Ф. Видеман
Наш малыш он – шалишь!
Путь ему лежит далек.
Он пошел, приобрел
лог и альпеншток.
Мама плачет, слезы льет,
за руку его берет:
«В добрый путь! Не забудь,
Напиши, сынок!»
Вот в Париже малыш
собирается в кино,
Но вдруг - ах! - весь в слезах:
«Сам, без мамы?!! Ой!»
Чемодан хватает он,
снова прыгает в вагон,
Как он рад, что назад
он пришел домой!
5. Улитка, улитка!
Улитка, улитка! Отвори калитку,
выстави рожки, пойди по дорожке,
А не то как дам тебе по макушке!
Ракушка, ракушка, рожки врозь,
Народишь малютку – уродится рожь.
6. Гнездышко
Слова: Х.Н. Бялик
Музыка: И. Эдель
Гнездышко в саду
у птички,
Три яичка
в нем лежат,
В них – смотри
не разбуди их! –
птенчики
тихонько спят.
7. Сказка
Слова: Б.И. Бялостоцкий
Музыка: М. Гельбарт
В небе облачко плывет,
Непоседа-облачко…
Облачко – не облачко,
Это только сказочка,
Беленькая козочка,
А облачко – это ты.
С неба дождик падает,
День идет к концу…
Дождик ли, не дождик,
Это только сказочка,
Беленькая козочка,
А дождик – это ты.
В поле дремлет колосок,
Баюшки-баю …
Колосок – не колосок,
Это только сказочка,
Беленькая козочка,
Ты – этот колосок.
А вот и крошка-мельница,
Что крыльями – жу, жу!…
Мельница – не мельница,
Это только сказочка,
Беленькая козочка,
А мельница – это ты.
А облачко, а дождик…
Закрой уже глаза!
Не облачко, не дождик,
Не колосок, не мельница,
Не козочка, не белая –
Ты девочка моя.
8. Тук-тук, молоток Считалочка
Тук-тук, молоток,
Приходи в мой уголок,
Что тебе я покажу,
Риса в миску наложу,
Пива бочонок,
В люльке ребенок.
Малые ребятки
Блеют как козлятки:
Мама-а-а, мама-а-а-а-а!
9. А у нас быки, быки…
А у нас быки
штопают чулки –
Вот так чудо, чудо-юдо!
Штопают быки чулки!
Вот так чудо-юдо!
Прямо чудо-юдо!
А у нас медведь пришел,
Подметает лапой пол –
Вот так чудо, чудо-юдо!
Подметать медведь пришел!
Штопают быки чулки!
Вот так чудо-юдо!
Прямо чудо-юдо!
А у нас кобыла
делает чернила!
Вот так чудо, чудо-юдо,
Лошадь делает чернила,
А медведи подметают,
Бык чулки нам зашивает!
Вот так чудо-юдо!
Прямо чудо-юдо!
А у нас козули
все качают люли –
Вот так чудо, чудо-юдо,
Как раскачивают люли!
Лошадь делает чернила,
А медведи подметают,
Бык чулки нам зашивает!
Вот так чудо-юдо!
Прямо чудо-юдо!
10. Геня-Меня Дразнилка
Геня-Меня-Муля,
ну и красотуля,
Ходит на ходулях
в новых башмакулях!
11. В роще
В рощу Сореле чуть свет, свет, свет –
Ландышей нарвать букет, кет, кет.
Ну а в роще тишина, на, на,
Сореле совсем одна, на, на.
Донеслось по ветерку, ку-ку
К ней далекое ку-ку, ку, ку.
- Ты, кукушка, мне скажи, жи, жи,
Долго ли я буду жить, жить, жить?
Птичка милая, скажи, жи, жи,
Сколько лет я буду жить, жить, жить?
- Сто и двадцать долгих лет, лет, лет
Жить ты будешь, спору нет, нет, нет!
12. Три мальчика
Слова: И. Гойхберг
Музыка: М. Гельбарт
У мамы было мальчиков
почти что целый полк,
Румяных трое мальчиков
со щечками как шелк.
Один из них был Бэреле,
Другой был Хаим-Шмереле,
А третий назывался:
«Надо бы купить ему ботинки!»
А вы не угадали!
Я так и знал – вы ждали!
А третий, самый маленький,
А третий – это я!
Мама на базар пошла
и принесла оттуда
Три замечательных орешка,
все три – ну просто чудо!
Один орех для Бэреле,
Другой – для Хаим-Шмереле,
А третий, самый вкусный…
Оставила себе!
Вам всем не до усмешек:
А как же мне орешек?
Да ведь Нисн, Нисн, Ниселе * –
Третий – это я!
* Ниселе (идиш, уменьш. от имени
Нисан) = орешек
13. Тише, котик
Слова: И. Л. Перец
Музыка: М. Гельбарт
Тише, котик, тише, мышь,
Засыпает мой малыш.
Ты, теленок, не мычи,
Мою радость не буди.
Ветер, ветер, не гуляй,
Ты, собаченька, не лай,
Прикуси свой язычок,
Засыпает мой сынок…
14. Вот малышка у дверей
Вот малышка у дверей – тук, тук, тук!
Мама, отвори скорей – тук, тук, тук!
Занята весь день была я –
тра-ла-ла-ла!
А теперь домой пришла я –
тра-ла-ла-ла!
15. Рука Игра в пальчики
И.Л. Перец
Младший братик говорит:
Очень хочется орешков!
А второй: я подсмотрел,
мама их в буфете держит.
Что же делать? – молвит третий,
Ведь буфет всегда закрыт!
А четвертый: встань на стульчик –
там, на стенке, ключ висит!
Старший братик испугался:
Эй! А ну-ка, бросьте!
Это очень некрасиво –
У мамы брать без спроса!
Как не стыдно, мальчики!
Как не стыдно, пальчики!
16. В маленькой избушке
Слова: И. Л. Перец
Музыка: Й. Энгель
В маленькой избушке
Живет одна старушка,
У нее детишки
не в своем умишке –
С такими вот носами!
С такими головами!
С такими волосами!
С такими бородами!
С такими животами!
С такими вот горбами!
С такими вот ногами!
С такими вот руками!
Не едят весь день,
Не пьют,
Только прыгают, поют
Про колдунью, колдуна,
Про рогатую гадюку
И про черного кота!
Все вместе, дети, мы играем,
Вместе мы танцуем,
вместе мы поем!
- Что?
- Песенку!
17. Баю-баюшки-баю
Баю-баюшки-баю,
бай жемчужину мою,
Глазки свои
чудные сомкни.
Утром проснешься,
сладко улыбнешься.
Встану спозаранок,
накуплю баранок
С маслом на меду,
под хупу тебя поведу.
Вырастешь всем на зависть,
мудрецом станешь.
18. На горе, на траве Считалочка
На горе, на траве,
на зеленой мураве
Стоят просвещенцы,
ну чистые немцы!
Бриты подбородки,
пиджачки коротки,
Королю на гадость,
сердцу на радость,
Наливайте вина,
выпивайте до дна,
Пива бочонок,
в люльке ребенок,
Малые ребятки
блеют как козлятки,
Пришел Мойше Воробей,
С ним семь дочерей,
И заржал как сельдерей:
ха-ха-ха!
19. Прятки
Раз-два-три-четыре-пять –
Я иду искать!
20. Зингемаринг
Слова: Йеоаш Музыка: М. Познер
По лесу шагал себе Зингемаринг,
Зингемаринг, Зингемаринг.
Шагал, напевая про это, про то...
- Кто?
- Кто?
Да Зингемаринг, Зингемаринг.
Болтал с воробьями, травой и кустом.
- О чем?
На зингемарингском своем языке.
Взлетал и кружился легко, как листок.
- Как он смог?
- Ой!
- Вот он какой!
Кто видал его след?
Ты видал его след?
Он видал его след?
- Нет!
21. Не плачь
Слова: Б. Смоляр
Mузыка: Э. Боркан
Не плачь, моя куколка, как некрасиво!
Мамочка скоро к тебе подойдет!
Мама на кухне, готовит она
вкусный обед для тебя и себя!
22. Прохудилась наша крыша
Слова: З. Розенталь
Музыка: Л. Гланц
Наша крыша протекает
вот уж целый год –
Очень весело бывает,
когда дождик льет!
Начинается капель
прямо в детскую постель.
- Сбегай за тарелкой! –
- Пускай сестричка Этэле!..
- Сбегай, миску принеси! –
- Пусть наш братик Нисэле!...
Капли падают на пол,
на столы, на лавочки;
Папа шутит в бороду:
«Вот и порыбачим!»
Мама как рассердится:
- Ему бы все хохмить!
Сходи-ка лучше за ведром –
Здесь начинает лить!
Так и ставим мы повсюду
Ведра, миски жестяные –
И брызгает, искрится бедность:
Ох, времена худые!
23. Дождик
Слова: И. Добрушин
Музыка: Э. Хиршин
Все капает и капает,
не прекращает лить…
В дождик, детки милые,
не надо бы шалить.
С седого неба золотом
Две строчки пролегли –
Письмо прислало солнышко
для матушки-земли.
Пишет, что соскучилось
по лесу, по цветам,
Что если бы не тучки злые,
Давно пришло бы к нам.
Глотает строчки матушка –
Ну что же тут сказать?
Сгибает ветку деревце,
И падает слеза…
24. Пятеро братиков
Игра на пальчиках
Этот – в лужу упал.
Этот – его поднял.
Этот – в постель уложил.
Этот – одеялом накрыл.
А этот, самый маленький – разбудил!
25. Не хочу ходить в хедер!
Слова: Шолом-Алейхем
Музыка: И. Чернявский
На смену всем веселым дням
приходят хуже времена;
За летом следуют всегда
осень, ветры, холода...
Припев: Не хочу ходить в хедер!
Потому что учитель колотит,
а учиться никто не хочет!
Вот его помощник жалкий
с фонарем своим и палкой *
за окошком появился…
Чтоб он в землю провалился!
Так и тянет на свободу –
Побарахтаться в сугробе,
Покататься, побороться –
а он талдычит о праотцах!
* Зимним утром, когда еще темно,
помощник ребе обходил с фонарем дома, стучал палкой по оконным ставням
и собирал детей в хедер.
26. Посмотри на букву Алеф…
Учим еврейский алфавит;
здесь – первые семь букв
Посмотри на букву , мальчик мой,
Скажи, сынок, что с нее начинается?
- Ай-ай!
- А что еще?... А все вместе?...
27. Зарифмованные зубрилки-
считалочки
28. Дингеле-Рингеле
Дингеле-Рингеле Дралис,
мы с тобой подрались,
Дингеле-Рингеле Рать,
мы друзья опять!
29. Ничего подобного
Слова: Н. Юд
Музыка: И. Чернявский
Эй, ребятки, слушайте
Носом и глазами!
Раз над Бабою-Ягой
корова пролетала.
Припев: Это правда, это правда,
это истина святая
Это правда, это правда,
на моих глазах летала.
Утром летним вечерком
вьюга загудела,
А Буренка на соломке
жеваной висела.
На сосне с козою гусь
танцевал мазурку,
А и муху-цокотуху
подоила Мурка!
30. Зеленые портняжки
Слова: Ш. Дриз Музыка: Л. Левин
Рутале
Гуси, уточки, телята,
Куклы, зайцы, медвежата,
Ребятишки, кошки, мышки –
Всем головки на подушки!
Вам, понятно, не до сна –
Едет к нам Весна-красна!
Мчится венская карета,
Как зеленая комета,
Шесть коней разгоряченных
в шляпах, ленточках зеленых,
В белых шелковых гамашах –
В целом мире нет их краше –
Над землей несутся вскачь,
На запятках черный грач…
В пене вся, летит упряжка
прямо к маленьким портняжкам,
Что смычочками иголок
На зеленых лапках елок
Наиграют в тишине
Платье новое весне.
...............................................
Спите сладко, шалуны,
Ведь примерка у весны.
Ровно в семь, едва уснув,
Вы увидите весну.
31. Весна настала! (Цигеле-Мигеле)
Слова: И. Яффе
Музыка: Н. Заславский
Поклон и благодарность г. Лиле Хольцман
за то, что открыла мне глаза на эту песенку
Цигеле-Мигеле-котинька,
пчелки и стрекозы,
Приходите поскорей,
весна уже настала!
Припев: Снова будем в рощице
бегать, куролесить.
Цигеле-Мигеле-котинька,
сердечки затрепещут…
Цигеле-Мигеле-котинька,
бублики, веночки,
За руки возьмемся,
вместе закружимся!
Цигеле-Мигеле-котинька,
губы словно вишни,
Поцелуй меня, пускай
тешатся детишки!
32. Цип-цип…
Цип-цип, бейгеле,
Вот какой румяный Лейбеле …
© Ruth Levin 2015